Układ endokannabinoidowy bierze udział w regulacji wielu procesów fizjologicznych. W ośrodkowym układzie nerwowym (OUN) procesy te obejmują regulację apetytu, odczuwania bólu, nastroju, neurogenezy i pamięci. Natomiast w tkankach obwodowych procesy te dotyczą tworzenia kości, spermatogenezy, produkcji sebum a co najważniejsze regulacji układu odpornościowego.
Naukowcy twierdzą, że endokannabinoidy, czyli związki produkowane przez nasz organizm mają swoją rolę w „dostrajaniu” odpowiedzi układu odpornościowego.
Receptory CB2 układu endokannabinoidowego zlokalizowane są głównie w strukturach należących do układu odpornościowego takich jak: migdałki, śledziona, limfocyty, komórki NK (ang. natural killers), monocyty, makrofagi i mastocyty.
Stan zapalny jest jednym z mechanizmów naszej odporności wrodzonej. Stanowi on nieswoistą reakcją organizmu na infekcję lub uszkodzenie ciała i rozwija się w organizmie natychmiast, gdy tylko komórki układu odpornościowego rozpoznają zagrożenie. Jest inicjowany niezależnie od rodzaju czynnika chorobotwórczego.
Wzrost temperatury, zwiększenie lokalnego przepływu krwi oraz szybki napływ komórek stanu zapalnego to jedne z najbardziej pierwotnych mechanizmów obronnych organizmu.
W początkowej fazie obrony przed patogenami następuje aktywacji neutrofili, makrofagów, komórek tucznych oraz komórek NK, czyli elementów wrodzonej odpowiedzi układu odpornościowego, które są zdolne do usuwania wirusów, bakterii, grzybów i pasożytów. Elementy te następnie wysyłają sygnały, które aktywują limfocyty T i B. Wśród limfocytów T wyróżniamy 3 grupy: Limfocyty Th – pomocnicze, Tc – cytotoksyczne i Ts- hamujące. Limfocyty B wytwarzają przeciwciała mogące niszczyć określone antygeny. Limfocyty i makrofagi “utrzymują łączność” przez przekaźniki chemiczne nazywane interleukinami i cytokinami.
Kannabinoidy nie tylko wywierają bezpośredni wpływ na komórki odpornościowe, ale także wpływają na wytwarzanie cytokin, związków zaangażowanych w złożoną sieć krzyżowych sygnałów między komórkami odpornościowymi. Sygnały te odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy między działaniem prozapalnym a przeciwzapalnym. Działanie takie możemy nazwać działaniem immunomodulującym.
Kannabinoidy i ich właściwości wyciszające nadmierną czynność układu odpornościowego zostały docenione w terapii chorób o podłożu autoimmunologicznym takich jak np. :
– reumatoidalne zapalenie stawów,
– choroba Gravesa i Basedowa,
– choroba Hashimoto,
– stwardnienie rozsiane (SM),
– wrzodziejące zapalenie jelit czy łuszczyca, gdzie przewlekły stan zapalny prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia chorego.
STOSOWANIE CBD W COVID-19
Przeciwzapalne właściwości CBD były również rozpatrywane w badaniach nad COVID-19. Naukowcy rozpatrywali właściwości CBD w radzeniu sobie z burzą cytokin, czyli gwałtowną reakcję zapalną, wymykającą się spod kontroli, która może prowadzić do niewydolności wielu narządów, ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), a nawet śmierci.
W jednym z badań wykazano, że CBD może hamować produkcję prozapalnych cytokin, takich jak interleukina (IL) -2, IL-6, IL-1α i β, interferon gamma, indukowalne białko-10, chemoatraktant białka monocytowego-1, białko zapalne makrofagów-1α i czynnik martwicy nowotworów -α, które zostały powiązane z wywoływaną przez SARS-CoV2 patologią narządów. Żadne dane nie sugerują, że THC lub CBD są sprawdzoną interwencją terapeutyczną w leczeniu COVID-19, jednak prowadzone są kolejne badania w tym obszarze. Syntetyczny lek kannabinoidowy, ARDS-003, został zatwierdzony przez FDA do rozpoczęcia badań klinicznych pierwszej fazy, z nadzieją, że może on pomóc w walce z ARDS, który jest powszechny w ciężkich przypadkach zachorowań na Covid-19.
Wśród wielu zgłoszonych właściwości farmakologicznych CBD jest również aktywność przeciwdrobnoustrojowa. Istnieją doniesienia o aktywności wobec:
– wysoce opornego Staphylococcus aureus – gronkowca złocistego
– Streptococcus pneumoniae- dwoinki zapalenia płuc
– Clostridium difficile – pałeczki, która wywołuje rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego
CBD wykazuje niewielką skłonność do wywoływania oporności i miejscową skuteczność in vivo. Wstępne badania są dosyć obiecujące, przy czym potrzebne są kolejne doświadczenia w celu opracowania środków o ogólnoustrojowej aktywności in vivo.
Właściwości przeciwgrzybicze wymienia się natomiast wśród zalet takich kannabinoidów jak CBG i CBC, które dodatkowo są potęgowane obecnością terpenów w preparatach full spectrum.
W aspekcie wzmacniania układu odpornościowego warto również wspomnieć o żywności konopnej. Białko konopne jest bogatym źródłem niezbędnych aminokwasów. M.in.glutaminy, aminokwasu który wraz z cysteiną i glicyną jest
zaangażowany w produkcję glutationu – najważniejszej cząsteczki detoksykującej w naszym ciele, która z kolei wpływa na aktywność białych krwinek układu odpornościowego. Poza tym nasiona konopi są źródłem wielu witamin i minerałów. Zawierają potas, magnez, wapń, siarka, żelazo, mangan, sód, krzem, miedź, platyna, bor, jod, nikiel i cynę. Są także źródłem kwasu gamma-linolenowego (GLA) o silnych właściwościach przeciwzapalnych. Odpowiednie proporcje kwasów omega- 6 do omega-3 możemy spożywać w postaci oleju z nasion konopi (np. do zup i sałatek). Olej ten odgrywa dużą rolę w diecie osób cierpiących na choroby układu krążenia, choroby autoimmunologiczne, czy problemy skórne. Stanowi również dobrą profilaktykę w prewencji chorób neurodegeneracyjnych.
Na sprawne działanie układu immunologicznego składa się wiele czynników. Sen w odpowiednich godzinach nocnych, ciepłe posiłki w ciągu dnia, aktywność fizyczna oraz odpowiednie proporcje między pracą i odpoczynkiem – są kluczowymi składowymi. Nie zawsze jesteśmy w stanie odpowiednio zadbać o swoją regenerację, sen i optymalny poziom stresu. Korzyści jakie niosą ze sobą fitokannabinoidy w kwestii obniżenia napięcia nerwowego i promowania głębokiego snu są często zbawienne dla nas i naszej odporności, gdy nasze życie nabiera szybszego tempa. Dbając o kondycję warto sięgnąć po ogrom zalet płynących z konopi.
Zalet znanych od wieków, które współczesna nauka odkrywa dla nas na nowo.
Biblografia:
1. Alicja Kasińska; Stan zapalny – powstawanie, przebieg i znaczenie
2. James M. Nichols and Barbara L.F. Kaplan.Cannabis and Cannabinoid Research.Mar 2020.12-31.http://doi.org/10.1089/can.2018.0073
3. Michelle Sexton.The Journal of Alternative and Complementary Medicine.Jun 2020.444-448.http://doi.org/10.1089/acm.2020.0144 4. Cabral GA, Griffin-Thomas L. Emerging role of the cannabinoid receptor CB2 in immune regulation: therapeutic prospects for neuroinflammation. Expert Rev Mol Med. 2009;11:e3. Published 2009 Jan 20. doi:10.1017/S1462399409000957
5. https://www.forbes.com/sites/emilyearlenbaugh/2020/08/20/synthetic cannabinoid-drug-for-covid-19-approved-for-phase-1-clinical-trials/? sh=3e2403bb3329
6. Jennifer Clay Cather & J. Christian Cather (2020) Cannabidiol primer for healthcare professionals, Baylor University Medical Center Proceedings, 33:3, 376-379, DOI: 10.1080/08998280.2020.1775437
7.Konopie i marihuana w kuchni; Receptury z konopiami siewnymi i medyczną marihuaną; Małgorzata Szakuła
